ไม่ว่าคนไทยหรือคนจีนต่างก็มีความเชื่อเหมือนกันว่าบ้านทุกหลังมีเจ้าที่คอยคุ้มครองคนในบ้านและดูแลที่ทางให้ปลอดภัยจากอันตราย ดังจะเห็นได้ว่าบ้านของคนไทยทุกหลังจะมีการตั้งศาลพระภูมิเจ้าที่เพื่อกราบไหว้บูชา ขณะที่บ้านของคนจีนหรือคนไทยเชื้อสายจีนก็มีเช่นกัน ทุกบ้านจะต้องมีการ ไหว้โถ่วตี่กง หรือเจ้าที่จีน ซึ่งถ้าหากสังเกตให้ดีเวลาไปเยี่ยมบ้านคนจีนหรือคนไทยเชื้อสายจีนจะมีศาลขนาดเล็กสีแดงตั้งวางที่พื้นและมีรูปของผู้เฒ่าชายผมขาวหนวดยาวหน้าตาใจดีไว้เคารพบูชา
ความเชื่อในการ ไหว้โถ่วตี่กง ชายแก่ผมขาวผู้ใจดี
หลายคนคุ้นเคยกับผู้เฒ่าชายจีนสูงอายุผมขาวผู้ที่มีหนวดเครายาวและมีใบหน้าเปี่ยมความเมตตา ท่านผู้นี้คือโถ่วตี่กง แต่บางพื้นที่ก็เรียกท่านว่า ตี่จู้ หรือ ตี้จู่ ซึ่งแปลว่าเจ้าที่ บางคนอาจได้ยินคำเรียกท่านว่า ตี่จูเอี๊ย สำหรับคำว่าเอี๊ยที่เติมเข้ามานั้นหมายถึงเทพ รวมความแล้วตี่จูเอี๊ยก็คือเทพเจ้าที่ ซึ่งเป็นท่านเดียวกับโถ่วตี่กงนั่นเอง ทั้งคนจีนและคนไทยเชื้อสายจีนต่างนับถือว่าท่านเป็นเจ้าที่ที่คอยดูแลบ้านพักอาศัยจึงจำเป็นที่จะต้องทำพิธีเซ่นไหว้วิญญาณของท่านอยู่เสมอเพื่อเป็นการแสดงความเคารพและระลึกถึงบุญคุณที่ท่านให้ความคุ้มครอง การเซ่นไหว้บูชาจะนำความร่มเย็นเป็นสุขมาให้คนในบ้านและช่วยบรรเทาความเดือดร้อน เมื่อมีความทุกข์ใจหรือมีเรื่องที่ต้องดำเนินการและไม่อยากให้ผิดพลาดก็จะไหว้เจ้าที่เพื่อให้ทุกอย่างคลี่คลาย ไม่ใช่แค่ในบ้านเรือนที่อยู่อาศัยเท่านั้น ร้านค้า บริษัทต่าง ๆ ที่ตั้งอยู่ในอาคารก็จะต้องมีเจ้าที่และมีพิธีเซ่นไหว้เช่นกัน ด้วยมีความเชื่อว่าจะช่วยให้กิจการค้าขายเจริญรุ่งเรืองธุรกิจก้าวหน้า
วันสำคัญที่นิยมไหว้เจ้าที่โถ่วตี่กง
ชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีนถือว่าการกราบไหว้เจ้าที่เป็นกิจกรรมสำคัญจึงต้องไหว้อย่างมีหลักการ และจัดพิธีไหว้ในวันที่เหมาะสม วันที่ควรไหว้เจ้าที่คือ
- วันพระจีน เรียกว่าวันชูอิกหรือวันแรม 1 ค่ำ และวันจับโหงวคือวันขึ้น 15 ค่ำ
- วันตรุษจีน สารทจีน และวันเช็งเม้ง ซึ่งจะต้องมีทั้งการไหว้เจ้า ไหว้บรรพบุรุษ และ ไหว้โถ่วตี่กง ด้วย
หากบ้านไหนติดขัดไม่สามารถจัดพิธีไหว้ในวันสำคัญเหล่านี้ได้ก็สามารถไหว้ในวันสะดวกแทน นอกจากนี้ยังมีการไหว้เจ้าที่ในโอกาสพิเศษ เช่น เปิดร้านใหม่ หรือขึ้นบ้านใหม่อีกด้วย
จัดโต๊ะเตรียมของ ไหว้เจ้าที่โถ่วตี่กง อย่างไรให้ถูกหลัก
สิ่งสำคัญในการไหว้เจ้าที่ก็คือเครื่องบรรณาการหรือของเซ่นไหว้ทั้งอาหารคาวหวาน เครื่องดื่ม ธูป เทียน สิ่งของบูชา ถ้าเป็นวันสำคัญอย่างตรุษจีน สารทจีน หรือเช็งเม้งจะจัดโต๊ะที่หน้าบ้านหรือหน้าร้าน ส่วนวันพระจีนในแต่ละเดือนจะจัดของไหว้ที่หน้าศาลโถวตี่กงที่ตั้งอยู่ภายในบ้าน
การจัดโต๊ะของไหว้เจ้าที่ต้องเตรียมอะไรบ้าง
- มันฝรั่ง สัญลักษณ์ของพืชที่ทนได้ในทุกสภาวะ นำมาไหว้เพื่อถือเคล็ดในเรื่องของการอยู่รอดปลอดภัยในทุกสถานการณ์
- ส้มสีทอง สัญลักษณ์ของความรุ่งเรือง มั่งคั่งร่ำรวย แต่ถ้าหาไม่ได้สามารถใช้ผลไม้ชนิดอื่นทดแทนได้ เช่น แอปเปิ้ลแดง กล้วยหอมทอง ทับทิม ลูกพลับ สับปะรด แก้วมังกร ซึ่งเป็นผลไม้มงคลทั้งสิ้น
- ขนมโมจิ ขนมชนิดนี้สามารถเตรียมล่วงหน้าโดยแพ็กใส่ถุงพลาสติกซีลให้เรียบร้อยไว้ก่อน เมื่อถึงเวลาไหว้จึงค่อยนำออกมาจัดวางจะช่วยให้สะดวกและประหยัดเวลา
- เหล้าและน้ำชา หาซื้อเตรียมไว้ เป็นยี่ห้อใดก็ได้
- กระดาษเงิน กระดาษทอง สำหรับการเผานอกบ้าน แต่ถ้าไหว้ในบ้านไม่ต้องเผากระดาษ โดยคนจีนต่างเชื่อกันว่าการเผากระดาษเป็นการเปิดทางให้มนุษย์สามารถเชื่อมต่อกับวิญญาณเพื่อให้เจ้าที่ได้รับรู้ แต่เนื่องจากปัจจุบันมลพิษทางอากาศค่อนข้างหนาแน่น ดังนั้นจึงเตรียมไว้พอเป็นพิธีหรือเลือกใช้กระดาษที่ทำจากขมิ้นชันหรือผงขี้เถ้าแทนเพื่อลดมลพิษ
หลังจากเตรียมของไหว้จัดไว้เป็นที่เรียบร้อยแล้วให้เริ่มจุดธูปและตั้งจิตถึงเจ้าที่โถ่วตี่กง พร้อมคำบูชาโดยในที่นี้ขอแนะนำเป็นคำสวดแบบสั้น ดังนี้
ตี่จูเอี๊ยะ แปะกง ป๋อฮ้อ เซ็งลวี่ ฮวดใช้
ตั่วถั่ง จี้หลาย เซาะนั้ง ซุกยิม เผ่งอัง จู่ซือ ฮะเซี้ยะ
อธิษฐานให้ท่านมารับเครื่องบรรณาการและขอพรจากท่าน กล่าวคำขอให้ท่านคุ้มครองเพื่อชีวิตความเป็นอยู่มีความราบรื่น การงานก้าวหน้า คิดการใดขอให้ทำสำเร็จด้วยดี จากนั้นปักธูป รินน้ำชาหรือเหล้า เพียงเท่านี้ก็เสร็จพิธี
การเตรียมของไหว้ในยุคสมัยนี้นิยมความสะดวกสบายทั้งในเรื่องของการแพ็กของล่วงหน้าซึ่งช่วยให้การปฏิบัติภารกิจทำได้เร็วขึ้นและช่วยให้ง่ายต่อการออกไปไหว้นอกสถานที่ เช่น ในเทศกาลเช็งเม้ง ส่วนใหญ่จะไหว้เจ้าที่โถ่วตี่กงที่บ้านก่อนแล้วเดินทางไปไหว้บรรพบุรุษที่ฮวงซุ้ยต่อ จึงต้องมีการจัดเตรียมสัมภาระล่วงหน้าไว้เป็นอย่างดี
การไหว้เจ้าที่โถ่วตี่กงเป็นกิจวัตรสำคัญที่ชาวจีนโบราณเชื่อว่าหากทำให้ถูกหลักจะนำพาชีวิตให้เจริญรุ่งเรือง มีเงินมีทอง สำหรับคนรุ่นหลังอย่างเราหากเชื่อไว้บ้างก็เป็นเรื่องที่ดี เพราะนอกจากจะเป็นการสืบทอดประเพณีแล้วยังเป็นการแสดงความเคารพต่อสิ่งศักดิ์สิทธิ์ซึ่งให้ผลดีต่อตัวเราในทุก ๆ วัน ชีวิตจะพบพานแต่ความสุขตลอดไป สำหรับท่านที่ต้องการจัดเตรียมของไหว้สามารถหาซื้อได้ที่ Lazada
