ลิสต์ ยาสามัญประจำบ้าน มีติดไว้ อุ่นใจกว่า

ยาสามัญประจำบ้าน เป็นสิ่งที่ทุกบ้านควรต้องมี แต่บางทีเราก็ละเลยและไม่ใส่ใจจนกว่าสมาชิกในครอบครัวจะมีอาการเจ็บไข้ไม่สบายหรือเกิดอุบัติเหตุภายในบ้าน ซึ่งเมื่อถึงคราวจำเป็นต้องใช้ยาบางครั้งยาที่ต้องการอาจจะไม่มีหรือหมดอายุไปแล้ว เพื่อความอุ่นใจมาเช็กลิสต์ยาสามัญประจำบ้านกันดีกว่าว่ามีครบและพร้อมใช้งานหรือไม่

ยาสามัญประจำบ้านคืออะไร?

ยาสามัญประจำบ้านคือชุดยาที่ใช้ป้องกัน รักษา บรรเทาความเจ็บป่วยหรืออาการบาดเจ็บเบื้องต้น เช่น ปวดศีรษะ อาเจียน น้ำมูกไหล ปวดท้อง ท้องเสีย ท้องผูก เมารถ เมาเรือ แผลหกล้ม มีดบาด เป็นต้น ซึ่งยาสามัญประจำบ้านจะมีความปลอดภัยในระดับหนึ่งจึงสามารถหาซื้อได้เองตามร้านขายยาหรือนอกสถานพยาบาล โดยไม่ต้องอาศัยการสั่งจ่ายจากบุคลากรทางการแพทย์ เช่น แพทย์ หรือเภสัชกร

ยาสามัญประจำบ้าน มีอะไรบ้าง

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข ได้แบ่งยาสามัญประจำบ้านออกเป็น 2 ประเภท คือ ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ และยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันซึ่งใช้กันบ่อยในชีวิตประจำวัน

ซึ่งยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบัน มี 52 รายการ แบ่งได้เป็น 15 กลุ่ม ดังนี้

กลุ่มที่ 1 : ยาแก้ปวดท้อง ท้องอืด ท้องขึ้น ท้องเฟ้อ อาการจุกเสียด แน่นท้อง อาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นได้บ่อยทั้งเด็กและผู้ใหญ่ เนื่องจากปัญหาอาหารไม่ย่อยหรือมีแก๊สในกระเพาะอาหารมากเกินไป ยาสามัญประจำบ้านที่ช่วยลดอาการต่าง ๆ เหล่านี้ ได้แก่
1. ยาเม็ดลดกรด – ยาลดกรดอะลูมินาแมกนีเซีย (ชนิดเม็ด)
2. ยาน้ำลดกรด – ยาลดกรดอะลูมินาแมกนีเซีย (ชนิดน้ำ)
3. ยาเม็ดแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ – โซดามิ้นท์ (ชนิดเม็ด)
4. ยาขับลม – ยาขับลม (ชนิดน้ำ)
5. ยาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ – ยาธาตุน้ำแดง
6. ยาน้ำแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ – โซเดียมไบคาร์บอเนต
7. ยาทาแก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ – ทิงเจอร์มหาหิงค์

กลุ่มที่ 2 : ยาแก้ท้องเสีย เมื่อเกิดอาการท้องเสียหรืออาหารเป็นพิษไม่ควรใช้ยาหยุดถ่าย เนื่องจากร่างกายสามารถขับเชื้อโรคให้ออกมาพร้อมกับอุจจาระหรืออาเจียน การกินยาหยุดถ่ายจึงเป็นการกักเก็บเชื้อโรคไว้ในร่างกายทำให้หายช้า แต่สามารถบรรเทาอาการด้วยการดื่มน้ำเกลือแร่ (ORS)
1. ผงน้ำตาลเกลือแร่

กลุ่มที่ 3 : ยาระบาย สำหรับผู้ที่มีปัญหาด้านการขับถ่ายหรือท้องผูก สามารถใช้ยาสามัญประจำบ้านในกลุ่มนี้เพื่อช่วยกระตุ้นการขับถ่ายและบรรเทาอาการท้องผูก
1. กลีเซอรีน – ชนิดเหน็บทวารสำหรับเด็ก
2. กลีเซอรีน – ชนิดเหน็บทวารสำหรับผู้ใหญ่
3. แมกนีเซีย (ชนิดน้ำ)
4. ยาระบาย – มะขามแขก
5. ยาระบาย – โซเดียมคลอไรด์ ชนิดสวนทวาร

กลุ่มที่ 4 : ยาถ่ายพยาธิ เพื่อใช้ขับถ่ายพยาธิชนิดต่าง ๆ ที่อยู่ในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นพยาธิเส้นด้าย พยาธิเข็มหมุด พยาธิแส้ม้า พยาธิไส้เดือน หรือพยาธิปากขอ
1. ยาถ่ายพยาธิ – มีเบนดาโซล

กลุ่มที่ 5 : ยาบรรเทาอาการปวด ลดไข้ นอกจากเป็นกลุ่มยาที่ใช้เพื่อลดไข้แล้ว ยังนิยมใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดทั่วไปที่ไม่รุนแรง อาทิ ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ หรือปวดตามข้อ
1. ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้ – พาราเซตามอล
2. ยาน้ำบรรเทาปวด ลดไข้ – พาราเซตามอล
3. ยาเม็ดบรรเทาปวด ลดไข้ – แอสไพริน
4. พลาสเตอร์บรรเทาปวด

กลุ่มที่ 6 : ยาแก้แพ้ แก้หวัด ลดน้ำมูก ใช้สำหรับบรรเทาอาการภูมิแพ้ชนิดต่าง ๆ รวมทั้งอาการคัน คัดจมูก น้ำมูกไหล หรือผื่นลมพิษ
1. ยาเม็ดแก้แพ้ ลดน้ำมูก – คลอร์เฟนิรามีน

กลุ่มที่ 7 : ยาแก้ไอ ละลายเสมหะ ยาสามัญประจำบ้านในกลุ่มนี้จะออกฤทธิ์ช่วยระงับการไอ ขับเสมหะและทำให้ชุ่มคอ
1. ยาน้ำแก้ไอขับเสมหะสำหรับเด็ก
2. ยาแก้ไอน้ำดำ

กลุ่มที่ 8 : ยาดมหรือยาทาแก้วิงเวียนศีรษะ ช่วยบรรเทาอาการหน้ามืดและคัดจมูก
1. ยาดมแก้วิงเวียน – เหล้าแอมโมเนีย
2. ยาดมแก้วิงเวียน แก้คัดจมูก
3. ยาทาระเหยบรรเทาอาการคัดจมูกชนิดขี้ผึ้ง

กลุ่มที่ 9 : ยาแก้เมารถ เมาเรือ ยากลุ่มนี้ช่วยป้องกันและบรรเทาอาการคลื่นไส้ อาเจียน วิงเวียนศีรษะ รวมทั้งอาการอื่น ๆ อันเกิดขึ้นเนื่องจากการเดินทาง
1. ยาแก้เมารถเมาเรือ – ไดเมนไฮดริเนท (ชนิดเม็ด)

กลุ่มที่ 10 : ยาสำหรับโรคตา นอกจากใช้เพื่อบรรเทาอาการระคายเคืองตาหรือตาอักเสบจากการติดเชื้อแล้ว ในปัจจุบันมักจะเจอกับปัญหาอาการตาล้า ตาแห้ง หรือระคายเคืองตาได้ง่ายขึ้น เนื่องจากมีการใช้โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต และคอมพิวเตอร์เป็นเวลานาน ยากลุ่มนี้จึงค่อนข้างมีบทบาทต่อชีวิตประจำวันมากขึ้น
1. ยาหยอดตา – ซัลฟาเซตาไมด์
2. ยาล้างตา

กลุ่มที่ 11 : ยาสำหรับโรคที่เกี่ยวกับปากและลำคอ ยากลุ่มนี้ช่วยบรรเทาอาการอักเสบในช่องคอ ลดอาการระคายเคือง เจ็บคอ รวมถึงบางตัวยายังช่วยรักษาโรคฝ้าขาวในช่องปากและบรรเทาอาการปวดฟันได้ด้วย
1. ยากวาดคอ
2. ยาอมบรรเทาอาการระคายคอ
3. ยาอมบรรเทาอาการเจ็บคอ
4. ยารักษาลิ้นเป็นฝ้า – เยนเชี่ยนไวโอเลต
5. ยาแก้ปวดฟัน

กลุ่มที่ 12 : ยาสำหรับใส่แผลและล้างแผล ยาล้างแผลทำหน้าที่ชะล้างเชื้อโรค สิ่งสกปรก และสิ่งปนเปื้อนต่าง ๆ ก่อนที่จะใส่ยารักษาแผล เพื่อช่วยลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและทำให้แผลสมานได้ดีขึ้นเนื่องจากไม่มีสิ่งรบกวน ยาล้างแผลใช้ได้ทั้งแผลที่ถูกของมีคมบาด แผลฉีกขาด แผลถลอก แผลผ่าตัด แผลกดทับ แผลไหม้ น้ำร้อนลวก และแผลเรื้อรังจากเบาหวาน สำหรับยาใส่แผลสดเพื่อช่วยในการรักษาและสมานแผล
1. ยาไอโซโพรพิล แอลกอฮอล์
2. ยาเอทิลแอลกอฮอล์
3. น้ำเกลือล้างแผล
4. ทิงเจอร์ไอโอดีน
5. ทิงเจอร์ไทเมอรอซอล
6. โพวิโดนไอโอดีน
7. ยารักษาแผลติดเชื้อ – ซิลเวอร์ซัลฟาไดอาซีนครีม

กลุ่มที่ 13 : ยาบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อและแมลงกัดต่อย
1. ยาหม่องชนิดขี้ผึ้ง

กลุ่มที่ 14 : ยาสำหรับโรคผิวหนัง ยาทาแก้ผื่นคันจากเชื้อราหรือการอักเสบมีหลายรูปแบบสามารถเลือกใช้ได้ตามอาการ ที่สำคัญคือต้องเลี่ยงการแกะหรือเกาผิวหนังบริเวณที่คันเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
1. ยาทาแก้ผดผื่นคัน – คาลาไมน์
2. ยารักษากลากเกลื้อน น้ำกัดเท้า
3. ยารักษาเกลื้อน – โซเดียมไทโอซัลเฟต
4. ยารักษาหิด เหา โลน – เบนซิล เบนโซเอต
5. ยารักษาหิด – ขี้ผึ้งกำมะถัน
6. ยารักษาโรคผิวหนังเรื้อรัง

กลุ่มที่ 15 :ยาบำรุงร่างกายเป็นกลุ่มยาสำหรับช่วยซ่อมแซม บำรุง และเสริมสร้างการทำงานระบบต่าง ๆ ของร่างกาย ให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
1. ยาเม็ดบำรุงโลหิต – เฟอร์รัสซัลเฟต
2. น้ำมันตับปลาชนิดแคปซูล
3. น้ำมันตับปลาชนิดน้ำ
4. ยาเม็ดวิตามินซี
5. ยาเม็ดวิตามินบีรวม
6. ยาเม็ดวิตามินรวม

เมื่อทราบแล้วว่ายาสามัญประจำบ้านมีอะไรบ้าง อย่าลืมจัดหาติดบ้านไว้อย่างน้อย 1 ชุด และควรจัดเก็บยาไว้ในตู้เก็บยาเพื่อให้พ้นมือเด็ก เลี่ยงการโดนแสงแดด และแบ่งหมวดหมู่ให้ชัดเจน เพื่อความสะดวกในการหยิบใช้งาน หมั่นตรวจสอบด้วยว่ายาเสื่อมสภาพและหมดอายุหรือไม่ ซึ่งหากพบว่ามีต้องเปลี่ยนยาทันทีเพื่อให้พร้อมต่อการใช้งาน

ที่มาข้อมูล : สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ, WORLD WIDE PHARMA, Pobpad

Tags: สุขภาพ