หากพูดถึงงานอดิเรกที่ทำยามว่าง แต่ละคนก็มีงานที่ตัวเองชอบแตกต่างกันไป แต่หนึ่งในงานยอดนิยม โดยเฉพาะสำหรับสาว ๆ คืองานไหมพรมหรืองานถัก เพราะไม่เพียงแต่ทำแล้วเพลิดเพลินเท่านั้น แต่ยังมาพร้อมกับความสวยงามและประดิษฐ์เป็นของใช้ต่าง ๆ รวมถึงตุ๊กตาได้อีกด้วย งานไหมพรมมีหลายประเภท ก่อนลงมือทำ จำเป็นต้องเตรียมอุปกรณ์และมีการเรียนรู้ โดยในวันนี้เราจะมากล่าวถึงหนึ่งในประเภทงานไหมพรมยอดนิยมที่เรียกว่า โครเชต์
งาน โครเชต์ (Crochet) ต่างกับงานไหมพรมประเภทอื่นอย่างไร
หากจะแบ่งประเภทงานไหมพรมสามารถแบ่งได้อย่างน้อย 4 ประเภท ประเภทแรกคือนิตติ้ง (Knitting) เป็นการถักไหมพรมโดยใช้ไม้นิตสองอันเกี่ยวเส้นไหมไปมาตามลวดลาย โดยไม้นิตจะมีลักษณะปลายแหลมด้านหนึ่งและอีกด้านหนึ่งจะมีลักษณะเป็นตุ้มกลมสำหรับป้องกันห่วงไหมหลุด ปัจจุบันยังมีไม้นิดแบบวงกลมด้วยโดยจะเหมาะกับการถักหมวก
ส่วนอีกประเภทคือ Crochet เป็นการใช้เข็มถักซึ่งด้านหนึ่งเป็นตะขอ ถักไหมพรมเป็นห่วงโซ่คล้องกันไปเรื่อย ๆ ตามลวดลาย โดยความสูงของแต่ละแถวขึ้นอยู่กับจำนวนโซ่ที่เริ่มต้น ต่างกับงานนิตติ้งตรงที่ความสูงของแต่ละแถวจะเท่ากับความยาวของไม้นิต แต่สิ่งที่เหมือนกันคือต้องพลิกกลับชิ้นงานเพื่อถักแถวต่อไป นอกจากนี้อีกสิ่งที่ต่างกันคือ Crochet ทำได้ทั้งเส้นด้ายและไหมพรม ส่วนนิตติ้งจะเหมาะกับไหมพรมเท่านั้น Crochet จึงสร้างชิ้นงานได้หลากหลายกว่า แต่ถ้าพูดถึงการใช้แค่ไหมพรม ทั้งสองประเภทนี้ก็สามารถทำชิ้นงานประเภทเดียวกันได้ เช่น ทำหมวกได้ทั้งสองแบบ โดยจะต่างกันที่ลวดลาย ซึ่งก็ต้องแล้วแต่ความชอบของแต่ละคน
นอกจากสองประเภทนี้แล้ว ยังมีงานมาคราเม่ ซึ่งนิยมใช้กับการถักเชือก โดยเป็นการมัดเชือกตามรูปแบบลายที่กำหนดเรียกว่า Knot ซึ่งงานที่ได้จะมีความแข็งแรงมากกว่า จึงนิยมนำมาถักเป็นกระเป๋า แต่กระเป๋าที่ถักแบบ Knitting และ Crochet ก็มีเช่นกัน นอกจากนี้ยังมีงานไหมพรมอีกหนึ่งประเภทคือ Afghan Knitting เป็นการผสม Knitting และ Crochet เข้าด้วยกัน ความพิเศษคือเมื่อถักจบแถวแล้วไม่ต้องพลิกกลับชิ้นงานเพื่อเริ่มแถวใหม่
รวม 5 สิ่งของต้องมีก่อนเริ่มงานถัก โครเชต์ พร้อมวิธีเลือกแบบเข้าใจง่าย
- ไหมพรม (yarn)
ไหมพรมในท้องตลาดมีให้เลือกมากมาย โดยมีทั้งไหมพรมสังเคราะห์ (ไหมอะคริลิก) และไหมพรมที่ผลิตจากธรรมชาติ เช่น ฝ้าย ขนสัตว์ ซึ่งแน่นอนว่าไหมสังเคราะห์จะมีราคาถูกกว่า สำหรับมือใหม่แนะนำให้เริ่มต้นจากไหมสังเคราะห์ เมื่อชำนาญแล้วค่อยขยับไปใช้ไหมธรรมชาติ ขนาดของเส้นไหมมีหน่วยเป็นไพล (ply) โดยนับตามจำนวนเส้นด้ายที่ถูกทอรวมกันเป็นเส้นไหม เช่น ไหมพรม 4ply ก็คือเกิดจากการทอรวมกันของเส้นด้ายสี่เส้น โดยมือใหม่ควรเลือกไหมพรมขนาด 4ply และเลือกสีพื้นเพราะจะดูลายและนับจำนวนโซ่ได้ง่ายกว่า
- เข็มถัก (Crochet Hook)
เข็มสำหรับงาน Crochet มีส่วนประกอบหลักคือ ด้ามจับ ที่วางนิ้วโป้ง ก้านเข็ม และหัวเข็ม มีให้เลือกทั้งแบบหัวเดียวและสองหัว โดยขนาดจะวัดจากเส้นผ่านศูนย์กลางของก้านเข็ม มีทั้งที่ระบุเป็นเบอร์เข็มและขนาดเป็นมิลลิเมตร สำหรับในบ้านเรานิยมเลือกขนาดตามมาตรฐานญี่ปุ่นซึ่งระบุเป็นเบอร์เข็ม มีตั้งแต่ 1/0-10/0 โดยหากเป็นมือใหม่เริ่มงาน Crochet ขอแนะนำให้เลือกเข็มระหว่างเบอร์ 4/0 ไปจนถึง 7/0 เพราะจะถักออกมาได้ลายขนาดใหญ่ นับจำนวนโซ่ได้ง่าย เมื่อถักจนชำนาญแล้วอาจซื้อเข็มเบอร์เล็กลงเก็บไว้ด้วย เผื่อต้องการถักลายที่มีขนาดเล็กและเน้นความละเอียดของชิ้นงาน เพราะยิ่งเข็มเบอร์เล็กเท่าไร งานที่ได้ก็ยิ่งละเอียดมากขึ้นเท่านั้น สำหรับใครที่อยากถักตุ๊กตาตัวเล็ก ๆ ใช้เข็มขนาด 4/0 ก็เพียงพอแล้ว นอกจากนี้เข็มถักยังมีให้เลือกตามประเภทวัสดุด้ามจับ เช่น แบบอะลูมิเนียม พลาสติก ไม้ หรือแม้แต่ด้ามจับซิลิโคน ซึ่งก็เลือกได้ตามความชอบของแต่ละคน โดยมีตั้งแต่ราคาหลักสิบไปจนถึงเข็มคุณภาพดีราคาหลักร้อย
- เข็มสอดไหมพรม
เป็นเข็มปลายมนใช้สำหรับเย็บไหมพรมเมื่อต้องการนำชิ้นงานมาต่อกันหรือเก็บรายละเอียดเพื่อความสวยงาม
- กรรไกร
หากใครที่เย็บผ้าและมีกรรไกรอยู่แล้ว ก็นำกรรไกรนั้นมาใช้ได้ ไม่ต้องหาซื้อใหม่
- หนังสือสอนถัก Crochet
ซึ่งจะมีแพทเทิร์นให้ทำตามได้มากมาย สอนตั้งแต่พื้นฐานไปจนถึงระดับที่มีความชำนาญมากขึ้น มาพร้อมภาพประกอบสวยงาม ซึ่งหากใครไม่อยากซื้อหนังสือสามารถดูจากคลิปสอนถักซึ่งมีมากมายใน YouTube หรือมองหาจาก Pinterest เครือข่ายสังคมออนไลน์ซึ่งเป็นแหล่งรวมไอเดียยอดนิยมก็ได้
ก่อนเริ่มต้นถักควรมีพื้นฐานอะไรบ้าง
พื้นฐานแรกคือการจับเข็มถักและจับไหมพรม โดยการจับเข็มถักที่นิยมมีสองแบบคือจับแบบมีดและจับแบบส้อม โดยการจับแบบมีด ด้ามจับจะสัมผัสกับฝ่ามือ นิ้วชี้กับนิ้วโป้งจะอยู่บนที่วางนิ้วโป้ง นิ้วที่เหลือประคองเข็ม ส่วนการจับแบบส้อม ด้ามจับจะอยู่บนพื้นที่ว่างระหว่างนิ้วโป้งกับนิ้วชี้ (ซึ่งอยู่บนที่วางนิ้วโป้ง) นิ้วกลางวางตรงก้านเข็ม คุณควรเริ่มต้นลองดูว่าถนัดแบบไหนมากกว่ากัน สำหรับการจับไหมพรมเราขอแนะนำให้เริ่มด้วยการค้นหาคลิปวิดีโอสอนจับไหมพรมและเลือกแบบที่ถนัด เพราะการจับไหมพรมมีผลต่อความแน่นของชิ้นงาน
จากนี้จะเข้าสู่ขั้นตอนการเริ่มหัดลายพื้นฐานไม่ว่าจะเป็นการถักแบบ X หรือ Single Crochet การถักแบบ V ไปจนถึงการถักแบบโซ่เพื่อใช้ขึ้นต้นชิ้นงาน พัฒนาไปสู่แบบที่ยากขึ้นไม่ว่าจะเป็น Double และ Triple Crochet หากทำได้ตามนี้ก็พอที่จะเริ่มสร้างชิ้นงานของตัวเองได้ไม่ยาก
เมื่อมีอุปกรณ์พร้อมและมีพื้นฐานที่ดี ต่อไปก็เริ่มต้นสร้างงานของตัวเองกันได้เลย การทำงานถัก Crochet เสร็จหนึ่งชิ้น ไม่ว่าจะเป็นตุ๊กตาหรือของใช้ นอกจากได้ใช้เวลาว่างด้วยความเพลิดเพลินแล้ว ยังทำให้เกิดความภาคภูมิใจอีกด้วย และหากทำเป็นของขวัญให้ใครก็จะยิ่งสร้างความประทับใจให้แก่ผู้รับได้มากขึ้น สำหรับใครที่อยากลองทำเป็นงานอดิเรกและต้องการอุปกรณ์ในการถัก สามารถเข้าไปเลือกซื้อกันได้ที่ลาซาด้า
ที่มาข้อมูล: iliketoknit , iliketoknit , iliketoknit , lollipopcrochet , lollipopcrochet , lollipopcrochet , glorybloom
