บุญทอดกฐินเป็นประเพณีอันดีงามของชาวพุทธที่มีมาช้านานแล้ว เทศกาลทอดกฐิน จัดขึ้นปีละครั้งช่วงออกพรรษาของทุกปี ซึ่งระยะเวลามีเพียง 1 เดือนเท่านั้น คือตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 จะเห็นคนเดินถือ พุ่มกฐิน เข้ามาเชิญชวนให้ร่วมบริจาคเงินตามกำลังทรัพย์ จากนั้นประชาชนก็พากันแห่พุ่มกองกฐินเข้าเวียนรอบโบสถ์
ประวัติความเป็นมาของการทอดกฐิน
“กฐิน” เป็นชื่อเรียกผ้าไตรจีวรที่นำมาถวายภิกษุสงฆ์ผู้อยู่จำพรรษาครบ 3 เดือนหลังออกพรรษาแล้ว ก็จะเข้าสู่ช่วงการ ทอดกฐิน คือการนำผ้ากฐินไปวางต่อหน้าพระสงฆ์อย่างต่ำ 5 รูป เชื่อกันว่าเป็นการทำบุญสังฆทานชนิดหนึ่งที่มีอานิสงส์สูง การทอดกฐินมีกำหนดเวลาเพียง 1 เดือนเท่านั้น เริ่มตั้งแต่วันแรม 1 ค่ำ เดือน 11 ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 หรือหลังจากออกพรรษาแล้ว ถึงสิ้นสุดวันลอยกระทงนั่นเอง
ประวัติของพิธีทอดกฐินเริ่มตั้งแต่สมัยพุทธกาล เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้าเสด็จลงมาสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มาประทับที่อารามพระเชตวนาราม มีภิกษุ 30 รูปเดินทางมาเฝ้าพระพุทธองค์ที่เมืองสาวัตถี แต่มาไม่ทันถึงก็ต้องพักจำพรรษาเป็นเวลา 1 พรรษาก่อน เมื่อพระพุทธองค์ทราบถึงความลำบากของภิกษุเหล่านั้นจึงอนุญาตให้รับผ้ากฐินได้ ซึ่งนางวิสาขาเป็นคนแรกที่ถวายผ้ากฐิน วัตถุประสงค์ของการถวายกฐินเพื่ออนุเคราะห์ภิกษุผู้ทรงคุณที่มีจีวรชำรุดและที่สำคัญคือสร้างความสามัคคีในหมู่คณะสงฆ์ด้วย
ในปัจจุบันการทอดกฐินทั่วไปเป็นการถวายผ้ากฐินในวัดราษฎร์วัดใดวัดหนึ่งที่ไม่ใช่พระอารามหลวง มีขั้นตอนการจองกฐินคือการแจ้งให้ทางวัดทราบและนัดวันเวลาที่จะนำผ้ากฐินมาถวายพระสงฆ์ที่วัด รวมทั้งจัดหาผ้าไตรและเครื่องบริวารกฐินมาเพิ่มเติมตามกำลังศรัทธา เมื่อถึงกำหนดวันทอดกฐินก็จะทำพิธีถวายผ้ากฐิน พุ่มกฐิน และเครื่องกฐินทั้งหมดมาถวายพระสงฆ์ การร่วมเป็นเจ้าภาพทอดกฐินสามัคคี จะใส่ซองหนึ่งบาทหรือพันบาทก็ได้บุญ ทุกคนร่วมเป็นเจ้าภาพได้และเชื่อว่าถ้าเป็นเจ้าภาพในการทอดกฐินติดต่อกันอย่างน้อย 3 ปีจะมีวาสนาดี มีเงินใช้คล่องมือ ชีวิตไม่มีตกอับ
ในการจัดเตรียมเครื่องกฐินนั้น สิ่งที่จะนำไปถวายพระ ขาดไม่ได้เลยก็เครื่องกฐิน นอกจากจะมีผ้าไตรจีวรแล้ว ก็ยังมีข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ ของพระสงฆ์ เช่น ผ้าไตรจีวร บาตรพระ ธงกฐิน เครื่องนอน และเครื่องบริวารจำเป็นอื่น ๆ อาจจะใช้เครื่องสังฆทานยา หรือสังฆทานสำหรับพระธุดงค์ก็ได้ เจ้าภาพเลือกเพิ่มเติมได้ตามงบประมาณของตนเอง ปัจจุบันสิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาอีกคือ เครื่องใช้ภายในวัด เช่น พัดลม เบาะอาสนะ หรือจะถวายตู้พระไตรปิฎกร่วมด้วยก็ได้
ไอเดียการทำ พานพุ่มกฐิน ด้วยธนบัตร
การ ทอดกฐิน ทุกวันนี้นิยมนำธนบัตรมาประดิดประดอยเป็นพุ่มกฐินรูปต่าง ๆ เช่น นกยูงรำแพน แห่กฐินสามัคคีเวียนรอบพระอุโบสถตามประเพณีที่สืบเนื่องมาแต่โบราณ เพื่อนำปัจจัยทั้งหมดสร้างศาลาการเปรียญบ้าง บูรณะปฏิสังขรณ์กุฏิสงฆ์ที่ชำรุดทรุดโทรมบ้าง ถือเป็นประเพณีสำคัญในการทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา โดยวิธีพับธนบัตรเป็นพานพุ่มกฐินสวย ๆ ทำตามนี้ได้เลย
วัสดุที่ใช้
- เตรียมโฟมเป็นทรงหยดน้ำ เบอร์ 9 หาซื้อได้ตามร้านขายดอกไม้ปลอมหรือร้านขายของชำร่วยทั่วไป
- พานทรงสูง ปากพานกว้าง 8 นิ้ว
- ซื้อไม้เสียบลูกชิ้น ความยาว 5 และ 6 นิ้ว
- เตรียมธนบัตร 100 บาท จำนวน 110 ใบ หรือ 11,000 บาท
- ดอกไม้ปลอม 15 ก้าน
วิธีทำ
- วางโฟมพุ่มลงในพาน ใช้ปากกาขีดตำแหน่งไว้
- แปะกระดาษกาวสองหน้าด้านในขอบพานและพุ่มโฟมตามรอยปากกาที่ขีดไว้ แล้ววางพุ่มโฟมติดแน่นลงในพาน
- ปักดอกไม้ที่ฐานของโฟมประมาณ 15 ดอก
- ใช้มีดผ่าไม้เสียบลูกชิ้นให้ได้ความยาว 2 นิ้ว
- พับธนบัตรเป็นกรวยแล้วหนีบเข้ากับไม้เสียบลูกชิ้นความยาว 5 นิ้ว
- นำไม้เสียบเข้ากับพุ่มโฟม ซ้อนกันไปทีละชั้นจนถึงยอดโฟม
- ตรงยอดชั้นบนสุดเปลี่ยนมาใช้ไม้ความยาว 6 นิ้วเสียบเข้ากับพุ่มโฟม
- เสียบยอดปลายบนสุดเป็นขั้นตอนสุดท้าย วิธีทำพุ่มกฐินก็เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
อานิสงส์ของการทำบุญและร่วมถวาย พุ่มกฐิน
บุญจากการทอดกฐินถือเป็นการทำบุญใหญ่ที่มีอานิสงส์สูงมาก เกิดขึ้นเฉพาะในพระพุทธศาสนาเท่านั้น และยังจัดเป็นกาลทาน คือทำได้เฉพาะเวลาที่กำหนดและทำได้เพียงปีละครั้งเท่านั้น ถ้าพลาดปีนี้ไปก็ต้องรอทำปีหน้าเลยทีเดียว ซึ่งแต่ละวัดจะรับกฐินได้เพียงปีละครั้งและมีเจ้าภาพรายเดียวเช่นกัน ทั้งผู้ให้และพระภิกษุสงฆ์ผู้รับต่างก็ได้บุญกันทั้งสองฝ่าย
อานิสงส์ของการทำบุญและร่วมถวายพุ่มกฐิน ได้แก่
- มีอายุยืนยาว
- มีจิตใจแช่มชื่น บริสุทธิ์และผ่องใสอยู่เสมอ
- มีสมาธิ จิตใจตั้งมั่น และเข้าถึงธรรมได้โดยง่าย
- มั่งคั่งมีทรัพย์สินมาก
- ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานได้โดยง่าย
- เป็นคนรูปงาม เป็นที่รักของคนทั่วไป มีชื่อเสียงน่าเคารพนับถือ
- ทรัพย์สมบัติจะไม่เป็นอันตรายด้วยโจรภัยหรืออัคคีภัย
การทอดกฐินจัดปีละ 1 ครั้งเป็นการสืบต่อวัฒนธรรมประเพณีกฐินทานไม่ให้เสื่อมสลายไป เหล่าสายบุญไม่ควรพลาดและควรเตรียมตัวแต่เนิ่น ๆ เพื่อถวายผ้ากฐินและพุ่มกฐินให้แก่พระภิกษุสงฆ์ที่จำพรรษานาน 3 เดือน จะมีช่วงเวลาตั้งแต่วันออกพรรษาไปจนถึงวันลอยกระทง และอานิสงส์ของการถวายกฐินก็เป็นกุศลผลบุญติดตัว ผู้ถวายปรารถนาสิ่งใดก็จะสำเร็จได้ดั่งใจปรารถนา ทั้งยังเสริมสร้างพลังสามัคคีขึ้นในสังคมอีกด้วย
ที่มาข้อมูล: trueid, trueplookpanya, pptvhd36, ladyissue
