บทสวดมนต์ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร หรือเรียกกันทั่วไปว่า บทสวดธรรมจักร เป็นบทที่เชื่อกันว่าถ้าใครได้สวดทุกวันจะส่งผลดีต่อการดำเนินชีวิต และเป็นบทสวดที่ชาวพุทธศรัทธาอย่างมาก โดยเชื่อกันว่าเป็นธรรมะที่เกื้อหนุนชีวิตของผู้คนแบบครอบจักรวาล ช่วยได้ในทุกด้านของชีวิต
บทสวดธรรมจักร คือธรรมบทแรกในวันอาสาฬหบูชา
วันอาสาฬหบูชาเป็นวันสำคัญของชาวพุทธ เพราะมีเหตุการณ์ยิ่งใหญ่เกิดขึ้น ถ้ายังจำกันได้ สมัยที่เรียนวิชาพุทธศาสนาจะมีประวัติของวันสำคัญนี้อยู่ด้วย เป็นเรื่องราวของค่ำคืนของวันเพ็ญเดือน 8 เมื่อประมาณ 45 ปีก่อนพุทธกาล พระพุทธเจ้าได้ทรงแสดงธรรมแก่สาวกเป็นบทแรกซึ่งก็คือบทสวดธรรมจักรกัปปวัตตนสูตร
ในตำนานกล่าวว่า ก่อนหน้านี้พระพุทธเจ้าทรงบำเพ็ญทุกขกิริยาและทรงตรัสรู้ จากนั้นก็ได้เป็นที่ปรากฎว่าร่างของพระพุทธเจ้ามีความสง่างาม สาวกทั้งหลายจึงได้เข้าไปต้อนรับและรับฟังธรรมบทนี้ จนกระทั่งเหล่าเกิดความศรัทธา และขออุปสมบทเป็นพระสงฆ์ในคืนนั้นซึ่งถือว่าเป็นการบวชพระสงฆ์ครั้งแรกของโลก
จึงทำให้วันเพ็ญเดือน 8 เป็นวันเริ่มต้นของพระรัตนตรัย ซึ่งหมายถึง พระพุทธ พระธรรม และพระสงฆ์ ต่อมาชาวพุทธจึงยึดถือว่าวันนั้นเป็นสำคัญทางศาสนา หรือที่เราเรียกกันว่า วันอาสาฬหบูชา นั่นเอง
บทสวดธรรมจักร เป็นธรรมบทแรกของโลก ถือว่าเป็นแม่บทแห่งธรรม ซึ่งประกอบไปด้วยหลักธรรมสำคัญมากมายหลายข้อที่พระพุทธเจ้าทรงประทานให้แก่สาวกเพื่อที่จะนำไปเผยแพร่ต่อชาวโลก
หลักธรรมนั้นมีทั้งแนวทางปฏิบัติดี และแนวทางที่ควรละเว้น หากใครสามารถท่องบทสวดและนำคำสอนไปปฏิบัติตามได้อย่างครบถ้วน ก็จะสามารถตัดกิเลสทั้งปวง เหลือไว้แต่คุณงามความดี ซึ่งจะส่งผลดีต่อชีวิต จึงเป็นที่มาของแรงศรัทธาที่ชาวพุทธมีต่อบทสวดธรรมจักรมาทุกยุคทุกสมัยจนถึงปัจจุบัน
ใช้เวลา 17 นาที กับสาระสำคัญของ บทสวดธรรมจักร
บทสวดนี้มีความสำคัญอย่างมาก เพราะสาระของบทสวดทั้งหมดนั้นคือแนวทางปฏิบัติเพื่อให้บรรลุอริยสัจ 4 หลายคนคงเคยได้เรียนมาแล้วว่าอริยสัจ 4 นั้นก็คือความจริงของชีวิตทั้ง 4 ข้อที่คนเราไม่อาจเลี่ยงได้ นั่นก็คือ ทุกข์ สมุทัย (เหตุให้เกิดทุกข์) นิโรธ (ความดับทุกข์) มรรค (ข้อปฏิบัติที่นำไปสู่การดับทุกข์) ซึ่งมีอยู่ 8 ข้อเรียกว่า มรรค 8 นั่นเอง
สาระทั้งหมดนี้ใช้เวลาสวดประมาณ 17 นาทีสำหรับบทเต็ม แต่เนื่องจากภารกิจต่าง ๆ ของคนเราในปัจจุบันและวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป อาจจะทำให้มีอุปสรรคในการที่จะสวดมนต์บทเต็มได้ทั้งหมด จึงได้มีผู้คิดทำบทสวดธรรมจักรฉบับย่อขึ้นมาเพื่อให้ปุถุชนทั่วไปได้นำไปใช้สวดในชีวิตประจำวัน ใช้เวลาสั้นลง แต่ถ้าตั้งใจสวดก็จะได้อานิสงส์มากเช่นกัน
บทสวดธัมมจักกัปปวัตตนสูตร แบบย่อ
อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขัง อะริยะสัจจัง. ชาติปิ ทุกขา,
ชะราปิ ทุกขา, มะระณัมปิ ทุกขัง,
โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาปิ ทุกขา,
อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข, ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข,
ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ, ตัมปิ ทุกขัง,
สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา
อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะสะมุทะโย อะริยะสัจจัง.
ยายัง ตัณหา โปโนพภะวิกา นันทิราคะสะหะคะตา ตัตระ ตัตราภินันทินี.
เสยยะถีทัง กามะตัณหา ภาวะตัณหา วิภะวะตัณหา
อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรโธ อะริยะสัจจัง.
โย ตัสสาเยวะ ตัณหายะ อะเสสะวิราคะนิโรโธ จาโค ปะฏินิสสัคโค มุตติ อะนาละโย
อิทัง โข ปะนะ ภิกขะเว ทุกขะนิโรธะคามินี ปะฏิปะทา อะริยะสัจจัง.
อะยะเมวะ อะริโย อัฏฐังคิโก มัคโค.
เสยยะถีทัง สัมมาทิฏิ สมมาสังกัปโป
สัมมาวาจา สัมมากัมมันโต สัมมาอาชีโว
สัมมาวายาโม สัมมาสติ สัมมาสะมาธิ
ความหมายของ ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ฉบับย่อ
การสวดมนต์ทุกบทควรสวดคำแปลเพื่อให้รู้ถึงความหมายและซาบซึ้งในพระธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้ามากยิ่งขึ้น สำหรับความหมายของบทสวดธรรมจักรฉบับย่อนี้ก็คือ
ภิกษุทั้งหลายข้อนี้เป็นทุกขอริยสัจ คือ แม้ความเกิดก็เป็นทุกข์ แม้ความแก่ก็เป็นทุกข์ แม้ความตายก็เป็นทุกข์ แม้ความเศร้าโศกเสียใจ ความร่ำไรรำพัน ความทุกข์กาย ความทุกข์ใจ ความคับแค้นใจก็เป็นทุกข์ ความประสบกับสิ่งอันไม่เป็นที่รักก็เป็นทุกข์ ความพลัดพรากจากสิ่งอันเป็นที่รักก็เป็นทุกข์ ความไม่ได้สิ่งที่ปรารถนาเอาไว้ก็เป็นทุกข์ โดยย่อ อุปาทานขันธ์ 5 เป็นทุกข์
ภิกษุทั้งหลายข้อนี้เป็นทุกขสมุทยอริยสัจ คือ ตัณหาอันทำให้เกิดอีก ประกอบด้วย ความเพลิดเพลินและความกำหนัด มีปกติให้เพลิดเพลินในอารมณ์นั้น ๆ คือ กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา
ภิกษุทั้งหลายข้อนี้เป็นทุกขนิโรธอริยสัจ คือ ความดับตัณหาไม่เหลือด้วยวิราคะ ความละ ความสละทิ้ง ความพ้น ความไม่อาลัยในตัณหา
ภิกษุทั้งหลายข้อนี้เป็นทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ คือ อริยมรรคมีองค์ 8 ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ, สัมมาสังกัปปะ, สัมมาวาจา, สัมมากัมมันตะ, สัมมาอาชีวะ, สัมมาวายามะ, สัมมาสติ, สัมมาสมาธิ
การสวดมนต์ช่วยเสริมสร้างสิริมงคลให้กับทุกคน และทำให้จิตใจของเราสงบขึ้น ความสงบจะทำให้มีสติปัญญาดีสามารถใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการทำงานและการทำภารกิจทุกอย่างให้สำเร็จ ความจริงข้อนี้คือเหตุผลที่ทำให้คนเราทุกคนควรสวดมนต์เพียงวันละเล็กน้อยก็ทำให้ชีวิตของเราดีขึ้นจริง ๆ
ที่มาข้อมูล: thairath , vstarproject , sanook
